داستان ایرانی

افغانستان از هر نظر -به ویژه از نقطه‌نظر حقوق بشری- در دو سال اخیر با قهقرای جدی مواجه شده و نظام‌ آموزشی در این میان بیشترین آسیب را متحمل شده است. اما رییس انجمن نجومی کیهانه خطاب به دختران افغانستان می‌گوید که خاموش نباشند و آموزش را از خانه‌های خود دنبال کنند. انجمن نجومی کیهانه اخیر در رقابت‌های المپیاد بین‌المللی اخترشناسی و اخترفزیک از آدرس افغانستان مقام نخست را کسب کرده است. آمنه کریمیان بنیانگذار این انجمن در گفتگویی با خامه پرس تاکید کرد که امر مهم، تداوم روند تحصیل است؛ فرقی نمی‌کند در خانه باشد یا امکان رسمی تحصیلی. با باور خانم کریمیان، «نا آگاهی انسان را ترسو می‌سازد، فقر را به وجود میاورد. من از دختران افغانستان می‌خواهم که خاموش نباشند و از امکانات دست داشته خودشان دنبال کسب علم و آگاهی باشند». طرح انجمن نجومی کیهانه در در شانزدهمین دور رقابت‌های المپیاد بین‌المللی اخترشناسی یا (IOAA) از میان ۵۲ کشور جهان به‌عنوان «بهترین طرح» انتخاب شد. آمنه کریمیان، بنیانگذار این انجمن می‌گوید که با وجود عدم صدور ویزا برای تیم آنان از سوی لهستان، افغانستان برای نخستین بار در شانزدهمین دور این رقابت‌ها اشتراک کرد که در شهر کراکوف لهستان برگزار شده بود. خانم کریمیان می‌افزاید که او انجمن نجومی کیهانه را در سال ۲۰۱۸ ایجاد کرده و تنها از طریق صفحات اجتماعی به گونه‌ای نسبی فعالیت می‌کرد. او در مورد این انجمن گفت: «این انجمن ۱۵۰ عضو دارد و در کمیته‌های مختلف فعالیت می‌کند. ۷۵درصد این انجمن را دختر خانم‌ها تشکیل می‌دهند؛ چون آنان نسبت به پسرها علاقه‌مندی بیشتر نشان داده‌اند». المپیاد بین‌المللی اخترشناسی همه ساله با اشتراک ده‌ها دانش‌آموز نخبه از , ...ادامه مطلب

ادارهٔ کل ملی هوانوردی و فضا (ناسا) از کشف کهکشان‌هایی خبر داده که ۸۳۰ میلیون‌ سال پس از بیگ بنگ (انفجار بزرگ) وجود داشته و این کشف که توسط تلسکوپ جیمز وب ممکن شده، به برخی شک و تردیدها در مورد دقت نظریه بیگ بنگ منجر شده‌ است. ناسا به تاریخ اول ماه جولای تصویری از آنچه که «وب کیهانی» خوانده می‌شود را منتشر کرد. در این تصویر به تعداد هشت حلقه دیده می‌شود که نشانگر ۱۰ کهکشان است و ناسا از آن به عنوان کشف «نخ اولیه وب کیهانی توسط جیمز وب» یاد کرده و افزوده که کهکشان‌های یاد شده حدود ۸۳۰ میلیون سال پس از بیگ بنگ وجود داشته است. در اعلامیه‌ی ناسا آمده است: «کهکشان‌ها به جای پراکنده و تصادفی بودن، در خوشه‌ها و نخ‌هایی که در سراسر جهان کیهانی کشیده شده‌اند، جمع می‌شوند که با خلاء‌های بزرگ، از هم جدا شده‌اند. این را به عنوان وب کیهانی می‌شناسیم. تلسکوپ جیمز یک نخ اولیه از این شبکه را کشف کرده است و ۱۰ کهکشان را که ۸۳۰ میلیون سال پس از بیگ بنگ وجود داشته‌اند روی آن نشان داده است.» به طور خاص، یافته‌های جدید ناسا مبنی بر وجود ستاره‌هایی با سن بسیار بالا و نیز کهکشان‌هایی با سن قدیمی تر از پیش فرض‌های نظریه بیگ بنگ هستند. این مسئله به معنای وجود جریاناتی از گازها و ستاره‌ها در کیهان قبل از بیگ بنگ است، که باعث شده است برخی دانشمندان به این نتیجه برسند که بیگ بنگ ممکن است تنها یکی از مراحل تکامل کیهان باشد و قبل از آن دورانی دیگر وجود داشته باشد. با این حال، هنوز داده‌های کافی برای تأیید یا رد این فرضیه وجود ندارد و بسیاری از دانشمندان همچنان بر این باورند که بیگ بنگ، آغاز کیهان بوده است. به هر حال، همچنان نیاز به بررسی و تحقیقات بیشتر در این زمینه قویا احساس می‌شود., ...ادامه مطلب

کامله کیهان، شاعری از ولسوالی مالستان ولایت غزنی که اخیرا مجموعه شعر او بنام «مبتلای سنگ» در خارج از افغانستان چاپ شده و از «ناممکن» بودن چاپ اثر در افغانستان صحبت می‌کند. مجموعه شعر کامله کیهان بنام «مبتلای سنگ» که نخستین اثر او در زمینه فعالیت‌های ادبی‌اش محسوب می‌شود از سوی انتشارات آمو در تهران منتشر شده و حاوی ۵۸ غزل و ۸۰ صفحه است. او فارغ‌التحصیل رشته ادبیات است و به باور خودش، تحصیل در رشته ادبیات او را با شعر آشنا کرده است. این مجموعه شعر که به تازه‌گی چاپ شده، از نظر محتوایی «بیشتر به مسایل سیاسی اجتماعی و عاشقانه» می‌پردازد. خانم کامله کیهان می‌گوید که در افغانستان تحت حاکمیت طالبان امکان چاپ اثر نیست و اگر هم باشد، سانسور جدی اعمال می‌شود. به گفته‌ی او، برعلاوه‌ي سانسور احتمالی از سوی ناشر و نهادهای مربوطه، خودسانسوری بخش دیگری از مشکلات کار است که اگر اعمال نشود برای شخص نویسنده و شاعر خطرآفرین خواهد شد. از کامله کیهان پرسیدم که آیا نوشتن و چاپ اثر در شرایط کنونی که امکان چاپ آن در افغانستان وجود ندارد «نوعی بلاتکلیفی» نیست؟ او در پاسخ نوشت: «چاپ آثر در خارج از کشور در شرایط کنونی گزینه مناسب برای تداوم ادبیات است. تنها راوی مطمئن این روزهای دشوار و تاریک فقط ادبیات می‌تواند باشد و با استفاده از فرصت‌ها در بیرون از کشور باید بر مسایل جاری داخلی پرداخته شود چه در ادبیات داستانی و چه در شعر، تا باشد برای تاریخ، فرهنگ و زبان کاری کرده باشیم.» ادبیات برای کامله کیهان «جدی‌ترین و صادقانه‌ترین راه مبارزه است.» شعر «کوچه» در این کتاب به صورت نمادین نقش مفهوم «کوچه/خیابان» را در زیست اجتماعی برجسته می‌سازد: این رد پای خون است از امتداد , ...ادامه مطلب