افغانستان در سایۀ انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

نوشته شده توسط خامه پرس - د میزان ۱۲ ۱۳۹۵, ۴:۴۶ ب.ظ

“درآستانه انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا اولین مناظره تلویزیونی میان دو کاندید برتر ازاحزاب جمهوریخواه و دموکرات بتاریخ ۲۶ ماه سبتامبر سال ۲۰۱۶ میلادی در دانشگاه هوفسترای شهر هیمپستید ایالت نیویارک برگزار گردید. قرار است دو مناظره جدی و مهم دیگر نیز میان خانم هیلاری کلنتون از حزب دموکرات و آقای دونالد ترامپ از حزب جمهوریخواه بتاریخ ۹ و ۱۹ ماه آکتوبر سال روان به ترتیب در ایالت میزوری و نیوادای آمریکا برگزار گردد. با این حال گفته میشود که فقط یک مناظره تلویزیونی میان نامزدان معاونیت ریاست جمهوری آمریکا آقای مایک پینس از حزب جمهوری خواه و آقای تیم کین از حزب دموکرات بتاریخ ۴ ماه اکتوبر دردانشگاه لانگود ایالت ویرجینیا براه انداخته میشود. “

درحالیکه آمریکا وارد شانردهمین و طولانی ترین نبرد اش در افغانستان میگردد و هیچ نوع نقطه پایانی برای این جنگ درآنجا دیده نمیشود دوکاندید برترانتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیزدرجریان اولین مناظره تاریخی شان کدام علاقمندی خاصی به یگانه نبرد طولانای شان درافغانستان ( که بعد از نبرد ویتنام طولانی ترین و پرهزینه ترین نبرد میباشد ) ، و پلان های بعدی شان برای بهترشدن وضعیت درآن منطقه، نشان ندادند. این درحالیست که درافغانستان رهبران حکومت وحدت ملی برای اشتراک درکنفرانس بروکسل آمادگی های خویش را از قبل گرفته اند. کنفرانس بروکسل درست سه ماه بعد از نشست سران کشورهای عضوناتو که درماه جولای سال روان میلادی در شهروارساو برگزارگردید اتفاق میافتد. در آن نشست رهبران جهان یکباردیگر بر تعهدات خویش درراستای تضمین امنیت درازمدت و ثبات درافغانستان تاکید ورزیدند.

از سوی دیگر رئیس جمهور غنی قبل از سفر به بروکسل توافق نامه صلح را به نمایندگی از حکومت وحدت ملی با گلبدالدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی به امضا رسانید. توقع میرود تا این تفاهم نامه بتواند در روند صلح و ثبات درافغانستان و توافقات بعدی با جناح های مسلح درگیرکمک نماید.

حزب سبز و آزادیخواه آمریکا

درایالات متحده آمریکا برعلاوه حزب دموکرات و جمهوریخواه دو حزب دیگر نیز نامزدان شانرا در انتخابات ریاست جمهوری اینکشور نامزد کرده اند که متاسفانه هم رسانه ها و هم مردم کمتر در رابطه به آنان حرف میزنند و به ندرت از این دو حزب حرف های شنیده میشود. این احزاب شامل حزب “سبز” به ریاست خانم جیل ایلین شتاین که یک دوکتور،فعال مدنی و سیاست مدار میباشد و حزب “آزادیخواه” به رهبری آقای گری ایرل جانسن که یک تجار، نویسنده و سیاست مدار میباشد، میگردد. هر دو کاندید احزاب سبز و آزادیخواه از قبل عدم تمایل شانرا در رابطه به جنگ علیه تروریزم در افغانستان ابراز کرده بودند.

نامزد حزب سبز خانم جیل شتاین همواره مخالف جنگ درافغانستان بوده است و در ماه جنوری سال ۲۰۱۲ میلادی وی نبرد عراق و افغانستان را یک نبرد غیرقانونی توصیف کرده بود. در ماه دیسامبر سال ۲۰۱۱ میلادی وی گفته بود که آمریکا نباید درافغانستان حضورداشته باشد زیرا جنگ درافغانستان راه حل نظامی ندارد و پیش ازاین درماه سبتامبر سال ۲۰۱۰ میلادی موصوف جنگ عراق و افغانستان را یک بدبختی توصیف کرده و از حکومت اوباما خواسته بود تا به این جنگ خاتمه دهد. در همین اواخر یعنی درماه می سال ۲۰۱۶ میلادی موصوف گفته بود که دراین جنگ تا حال ۶ تریلیون دالر به مصرف رسیده و حدود یک میلیون تن جان خویش را از دست داده اند.

به همین ترتیب نامزد حزب آزادیخواه آمریکا نیز دررابطه به جنگ در عراق و افغانستان چندان خوشبین نبوده و درماه می سال ۲۰۱۱ میلادی خواستارتوقف سریع مداخلات غیرمؤثر درامورافغانستان و عراق شده بود. درهمین حال درهُمان ماه موصوف گفته بود که هیچ نیازی به دادن جدول زمان بندی شده به افغان ها نیست، آمریکا باید خروج عساکراش را ازآنجا فردا آغازکرده و تا چند ماه دیگر خاتمه دهد. درماه می سال ۲۰۱۱ میلادی به نقل از وی گفته شده است که جنگ افغانستان درابتدا موُجه بوده است اما نه برای یک مدت زمان طولانی یعنی ده سال! سپس در ماه آگست سال ۲۰۱۱ میلادی موصوف کشورهای افغانستان، عراق ، ایران و لیبیا را یک منطقه عاری از تهدیدات نظامی برای آمریکا خوانده و یک سال بعد از آن یعنی در ماه آگست سال ۲۰۱۲ میلادی وی پروژه ملت سازی افغانستان را یک پروژه ناکام توصیف کرده و از دولت آمریکا خواستار خروج هرچه زودترنیروهای آمریکایی از آنجا شده بود.

بحث افغانستان و مناظره کلنتون و ترامپ

درحالیکه سخن از دو نامزد برترانتخابات ریاست جمهوری آمریکا زده میشود ، توقع میرفت تا این دو نامزد سخنانی در رابطه به حضوردرازمدت شان درافغانستان که یکی از طولانی ترین ماموریت های آمریکا بعد از جنگ ویتنام به حساب میاید داشته باشند ولی متاسفانه فقط کاندید حزب دموکرات خانم هیلاری کلنتون یک تماس بسیار کوتاه در رابطه به تعهد ناتو در برابر آمریکا در نبرد مشترک شان علیه تروریزم در افغانستان داشت مساله ای که وی به نحوی از ناتو توصیف کرد اما کدام حرف خاصی در رابطه به افغانستان و تعهد درازمدت شان دربرابر نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان و حکومت وحدت ملی نداشت. حکومت وحدت ملی و مردم افغانستان هنوز توقع دارند تا هردو کاندید در مناظره بعدی شان که قرار است بتاریخ ۹ اکتوبرسال روان میلادی در ایالت میزوری آمریکا برگزار گردد، بدون درنظرداشت اینکه چگونه وضعیت فعلی در افغانستان را ارزیابی و تحلیل مینمایند باید حرف های در رابطه به افغانستان نیز داشته باشند خصوصاً درشرایط فعلی که داعش حضورگسترده در نقاط مختلف کشور داشته بالاخص درشرق افغانستان جاییکه این کشور مرز مشترک خویش را با پاکستان در ساحه تورخم میسازد.

هیلاری کلنتون همواره یکی از نامزدان دمکرات بوده که سعی کرده است تا از جنگ علیه تروریزم درافغانستان حمایت نماید. موصوف یکی از کسانی بود که در ماه اکتوبر سال ۲۰۰۳ میلادی به لایحه عملیات نظامی درعراق و افغانستان که ۸۶ ملیارد دالر هزینه برداشت رای مثبت داد و به تعقیب آن در ماه جنوری سال ۲۰۰۸ میلادی وی گفت که هرگز توجه اش را از افغانستان دور نخواهد ساخت و سپس در ماه جون سال ۲۰۱۲ میلادی کلنتن و رابرت گیتس وزیر دفاع پیشین ایالات متحده آمریکا یکی از برندگان اصلی تصمیم اعزام نیروهای اضافی به افغانستان در آن سال بودند. وی همواره حمایت خویش را از زنان افغان اعلام نموده است و در ماه جنوری سال ۲۰۱۳ میلادی وضعیت زنان افغان را خوب توصیف کرده گفت که ما باید مانع عقب گردی شده و نباید به عقب برگردیم.

اما زمانیکه به صفحه انترنتی خانم کلنتون و در بخش امنیت ملی مراجعه مینمایید شما فقط یک جمله واقعاً کوتاه را مشاهده مینماید و آن عبارت از ” تعهد ما به افغانستان در راستای دموکراسی و امنیت میباشد”. زمانیکه چهار ماه قبل موصوف سخنرانی مهم و عمده خویش را در رابطه به سیاست خارجی بیان نمود جاییکه باید نامی از افغانستان برده میشد اصلاً یادی هم از افغانستان نکرد. مسائل دیگری را که وی در این اواخر بیان نموده است چندان مهم نبوده و نتوانسته است به نحوی به دولت و مردم افغانستان نویدی بدهد. ” اگر ما چیزهای از ۱۵ سال نبرد مان در افغانستان و عراق آموخته باشیم باید بگذاریم تا مردم و ملت ها خودشان جوامع خویش را امن بسازند. ما میتوانیم کمک نماییم و باید این کار را بکنیم اما نمیتوانیم برای آنان جاگزین شویم.” این سخنان را ماه نوامبر سال گذشته درشورای روابط خارجی بیان داشت و از این گفته ها چنین برمیاید که افغان ها باید خود به پای خویش قرارگرفته و از آمریکا توقع جاگزین شدن شان را در درازمدت نداشته باشند.

ازسوی دیگرکاندید سرشناس حزب جمهوریخواه آقای دونالد ترامپ هیچگونه علاقمندی نه تنها برای بحث درمورد افغانستان نداشت بلکه دررابطه به ناتو هم که نقش یکی از همپیمانان قوی ایالات متحده آمریکا را در جنگ علیه تروریزم در منطقه ایفا مینماید نیز ابرازنظرخاص نکرد. موصوف حتی در مواردی خواستار محوه این زمان نیز شده است. وی فقط به یک مورد اشاره کرد که دریکی ازبرنامه های مهم ازوی سوال شده بود که نظرش را دررابطه به ناتو دهد و پاسخ وی چنین بود که ناتو و ۲۸ متحد دیگرآن سهم خویش را به خوبی ادا نمیکنند و درعین حال وی از ناتو خواسته بود تا به ایالات متحده آمریکا به خاطر دفاع از این نهاد برایش پول بپردازد و مهم تراز همه آقای ترامپ خواستاراز بین رفتن سازمان ناتو در کُل شده بود زیرا به گفته وی این نهاد هیچ توجه به جنگ علیه تروریزم ندارد. این نامزد جمهوریخواه هیچ حرفی برای گفتن در مورد جنگ علیه تروریزم در افغانستان و قیمت هنگفتی را که مالیه دهندگان آمریکایی و مردم افغانستان در ۱۶ سال گذشته دارند میپردازند نداشت ولی در ماه اکتوبر سال ۲۰۱۵ میلادی وی جنگ افغانستان را یک نبرد بهم ریخته خوانده بود و جالب اینکه خواستار حضورنیروهای آمریکایی در آنجا نیز شده بود و سپس درماه نوامبر سال ۲۰۱۵ موصوف خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان را یک اشتباه محض خواند بود.

قابل ذکراست که آقای ترامپ در سال ۲۰۱۳ در حساب تویترخویش چنین نگاشته بود ” بیایید تا از افغانستان خارج شویم. عساکرمان توسط افغان های که خودمان آموزش میدهیم و ملیارد ها دالررا صرف آن کشور میکنیم کشته میشوند. این بی معنی است! آمریکا را دوباره بسازید.” درجریان مبارزات ابتدایی انتخابات وی گفته بود که رفتن به افغانستان از هُمان ابتدا یک اشتباه محض بود و سپس انکار کرد که چنین چیزی را حتی گفته است. ” من هرگز چنین چیزی را نگفته ام. افغانستان یک دیگچه ای متفاوت است. افغانستان در کنار پاکستان قرار دارد و یک دروازه ورودی برای داخل شدن به آنجا است. باید مراقب مسایل هسته ای درآنجا بود. مهم ترین مساله موضوع سلاح هسته ای درآنجا میباشد. به هرحال بدون درنظرداشت سلاح هسته ای تمام این مسایل یک مسابقه کاملاً متفاوت است.” ترامپ این گفته ها را در ماه اکتوبر سال ۲۰۱۵ ابراز داشته بود. همینطور در ادامه چنین اضافه نموده بود ” آیا من چیزهای که در آنجا ( یعنی افغانستان ) میگذرد را دوست دارم؟ نخیر! فکر میکنم درابتدا این مهم است تا ما حضور خویش را در آنجا حفظ نماییم و بطور تقریبی هُمان حضور۵ هزارنفری را که درموردش حرف زده میشود باید درآنجا حفظ کرد.” از بیانیه های ضد و نقیض آقای ترامپ چنین استنباط میگردد که دولت وحدت ملی نباید بالای گفته های آقای ترامپ به اندازه که بالای رئیس جمهور بوش و یا هم رئیس جمهور اوباما باور داشتند چندان اتکاء نمایند زیرا این شخص یک شخصیت کاملاً متفاوت بوده و تمام موضوعات را درکُل خلاف نظررئیس جمهور فعلی وقبلی آمریکا می بیند. اما برای آینده باید امیدواربود!

هزینه نبرد آمریکا در افغانستان

افغانستان کشوریست که هزینه جنگ در آن خلاف تصورهمه و بعد از عملیات نظامی آمریکا در سال ۲۰۰۱ میلادی درآنجا به حدی بالا رفت که اصلاً چنین چیزی در ابتدا پیش بینی نشده بود. از آغاز حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان یعنی در سال ۲۰۰۱ میلادی تا کنون ۷۱۴٫۸ میلیارد دالر صرف نبرد در این کشور شده و تنها برای سال مالی ۲۰۱۵ میلادی ۳۵٫۱ میلیارد دالر برای افغانستان تخصیص داده شده است. درعین حال ۶٫۲ میلیارد دالر برای جنگ با گروه های داعش بشمول ۵٫۴ ملیارد دالر برای سال مالی ۲۰۱۵ میلادی اختصاص داده شده است.

این رقم در اینجا پایان نمی یابد زیرا نبرد عراق نیز یکی از پر هزینه ترین نبرد ها برای آمریکا بوده است جاییکه این کشور ۸۱۷٫۸ میلیارد دالر را از آغاز سال ۲۰۰۳ میلادی به این طرف بشمول تخصیص ۱ میلیارد دالردیگر برای سال مالی ۲۰۱۵ میلادی به مصرف رسانیده است.

نبرد آمریکا علیه تروریزم در افغانستان نه تنها هزینه مالی را در بر داشته بلکه مهم تر از همه این جنگ جان هزاران تن از افراد ملکی بیگناه ، سربازان کشورهای مختلف که در این جنگ بخاطرسهم شان در آوردن صلح و ثبات در منطقه اشتراک داشتند را گرفته است که در این میان نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان بیشترین هزینه را دراین جنگ بیشتر از هر کشوردیگری که در نبرد علیه تروریزم در افغانستان اشتراک داشته اند پرداخته اند.

به گفته فرمانده نیروهای حمایت قاطع در افغانستان جنرال نیکولسن تنها در ماه جولای سال ۲۰۱۶ میلادی بیش از ۹۰۰ تن از نیروهای نظامی افغان کشته شده اند. جنرال نیکولسن در یک نشست خبری بتاریخ ۲۸ جولای به خبرنگاران گفته بود که شمار تلفات نیروهای امنیتی افغان در شش ماه نخست سال ۲۰۱۶ میلادی ۲۰ درصد افزایش را درمقایسه به سال گذشته داشته است. درجریان سال ۲۰۱۵ میلادی شمار تلفات نیروهای امنیتی افغان در کُل به ۲۰ هزار تن میرسید. این رقم یکی از درُشت ترین ارقام و گزاف ترین بهایست که اردوی افغانستان در چنین وضعیتی که تمامی اتکا اش به کمک های بین المللی میباشد دارد می پردازد. درکنار تلفات نیروهای امنیتی افغان نیروهای خارجی نیز تلفاتی را متقبل شده اند که این رقم از آغاز سال ۲۰۰۱ میلادی تا اکنون شامل ۳۵۲۰ تن میگردد که ازجمله این افراد ۲۳۸۴ تن آنان را نیروهای آمریکایی ، ۴۵۵ تن شانرا نیروهای بریتانوی و ۶۸۱ تن دیگر آن را نیروهای کشورهای مختلف تشکیل میدهد.

در افغانستان از اغاز سال ۲۰۰۱ الی ۲۰۱۴ میلادی بیش از ۲۶ هزارتن از افراد ملکی در جنگ کشته و ۲۹۹۰۰ تن دیگر زخمی شده اند.بیش از ۹۱۰۰۰ تن از افغان ها بشمول افراد ملکی ، سربازان و شورشیان در این درگیری کشته شده وکسانیکه بصورت غیرمستقیم در خشونت های این جنگ ها کشته شده اند شامل ۳۶۰ هزارتن دیگر میگردد.

براساس گزارش دفتر سازمان ملل متحد درافغانستان آماری که از اول ماه جنوری سال ۲۰۰۹ میلادی الی ماه جون سال ۲۰۱۶ میلادی ثبت شده است افزایش چشمگیر را نشان میدهد، و این رقم شامل ۶۳۹۳۴ تن میگردد که ازجمله این رقم ۲۲۹۴۱ تن آن کشته و ۴۰۹۹۳ تن دیگر زخمی گردیده اند.

براساس گزارش دفتریوناما در کابل شمال تلفات اطفال در سال روان میلادی به ۱۵۰۹ تن میرسد ( ۳۸۸ تن کشته و ۱۱۲۱ تن زخمی ) و رئیس حقوق بشر سازمان ملل متحد این آمار را “تکاندهنده و شرم آور” توصیف کرده و گفته است که این رقم بیشترین آمار رابعد از آغازشمارش تلفات اطفال در سال ۲۰۰۹ میلادی درشش ماه نخست دربرمیگیرد.

با این حال گفته میشود که درحال حاضر ۹۸۰۰ تن از نیروهای آمریکایی در افغانستان حضور دارند. بعد از ارزیابی وضعیت ناگوارامنیتی درافغانستان رئیس جمهور اوباما اعلان نمود که ۸۴۰۰ سرباز این کشور الی ختم سال ۲۰۱۷ میلادی در افغانستان باقی خواهد ماند این رقم به مراتب بیشتر از رقم قطعه مبارزه علیه تروریزم آمریکا که قرار بود بعد از سال ۲۰۱۶ در افغانستان بماند میباشد.

حضور مقامات افغان در کنفرانس بروکسل ( ۴-۵ اکتوبر)

درحالیکه رئیس جمهور غنی و رئیس اجراییه داکتر عبدالله آمادگی های خویش را برای رفتن به کنفرانس بروکسل میگیرند بیش از ۷۰ کشور و ۲۰ نهاد بین المللی علاقمندی خویش را برای اشتراک دریکی از مهم ترین کنفرانس برای افغانستان نشان داده اند که هیات افغان باید استفاده مؤثر را از این نشست نموده و آنرا یک قدم دیگردرجهت صلح، ثبات، ترقی و انشکاف اقتصادی درازمدت دراین کشور بسازند.

بتاریخ ۴-۵ اکتوبرسال ۲۰۱۶ میلادی اتحادیه اروپا و دولت افغانستان میزبان نشست بروکسل بوده جاییکه جامعه بین المللی یک موقع دیگر به دولت افغانستان میدهد تا دیدگاه خویش را در رابطه به اصلاحات در سیستم حکومتی آنکشور و ریشه کن کردن فساد اداری دردولت به جهانیان ابراز بدارد. برای جامعه بین المللی که نقش مهمی را درراستای تمویل مالی و حمایت دولت افغانستان درسال های گذشته ایفا نموده است این یک فُرصت دیگر برای نشان دادن حمایت سیاسی و مالی دوامدار درجهت روند صلح ، حکومت داری و انکشاف در عرصه های مختلف میباشد.

گفته میشود که این کنفرانس سه موضوع مهم و اساسی را مورد بحث و بررسی قرار خواهد داد که تمامی آن برای دولت افغانستان مهم بوده و مقامات این کشور باید بهتر از قبل از افغانستان در جهت ترغیب جامعه بین المللی و تشویق شان بخاطرادامه حمایت سیاسی و مالی اتحادیه اروپا برای افغانستان نمایندگی نمایند.

اولین موضوع که در این نشست روی آن تماس گرفته خواهد شد عبارت از تلاش های مشترک جامعه بین المللی و حکومت افغانستان در جهت افزایش مؤثریت حمایت مالی و دوامدارجامعه بین المللی درچهارچوب انکشاف حکومت تازه افغانستان میباشد و تمرکز موضوع دوم بیشتر روی تلاش ها درجهت اصلاحات ، بشمول اصلاحات اقتصادی ، حاکمیت قانون ، بهبود مدیریت مالی عامه و مبارزه علیه فساد اداری که در ۱۶ سال حضور نیروهای بین المللی درافغانستان مقامات این کشور همواره مورد انتقاد جامعه بین المللی دراین بخش قرارداشته است، تمرکز خواهد کرد.

آخرین مساله ای که روی آن در نشست بروکسل بحث خواهد شد عبارت از تلاش های منطقه برای حمایت روند سیاسی درراستای صلح و همکاری های اقتصادی- مرزی میباشد که یکباردیگر دولت افغانستان باید تمرکزبیشتر بالای این مساله داشته باشد زیرا این یکی از مسایل مهم اقتصادی برای افغانستان در جهت انکشاف اقتصادی بشمار میرود.

امضای توافق نامه صلح میان حکومت وحدت ملی و حزب اسلامی

کنفرانس بروکسل درحالی برگزار میگردد که چند روز قبل رئیس جمهور غنی بالاخره پیمان صلح با حزب اسلامی به رهبری گلبدالدین حکمتیار را بعد از ماه ها تلاش و مذاکره با نمایندگان حزب اسلامی درافغانستان ، به امضا رسانید. رئیس جمهور غنی و حکمتیار این توافق نامه را ازطریق تماس زنده ویدیویی که از سوی تلویزیون ملی به شکل زنده نشر میشد و درآن رهبران گروه های مختلف جهادی نیز حضورداشتند به امضا رسانیدند.

اگرنگاهی به سال های ۱۹۹۰ بیندازیم تاریخ گواه چنین توافقات میان رهبران مخالف حکومت بالاخص با آقای حکمتیار بوده است. بعد ازسقوط رژیم داکترنجیب الله در سال ۱۹۹۲ حکمتیار و دیگرجنگ سالاران جنگ داخلی را در افغانستان آغازکردند که این جنگ به کشته شدن ۵۰ هزار تن تنها در کابل انجامید. در عین حال در جون سال ۱۹۹۴ حکمتیار منحیث صدراعظم در حکومت وقت تعیین و زمامت اش در جون سال ۱۹۹۴ با ابراز نارضایتی از حکومت مجاهدین به پایان رسید و بار دوم در سبتامبر سال ۱۹۹۶ الی آگست سال ۱۹۹۷ میلادی به چوکی قدرت تکیه زد اما یکباردیگر دست از صلح برداشت و نبرد خویش را علیه حکومت وقت به رهبری پروفیسور برهان الدین ربانی ادامه داد. همانطوریکه دیده میشود هیچ یک از این توافقات و موقف های مؤقتی در داخل حکومت افغانستان برای آقای حکمتیار سازگار نبوده است ولی گفته میشود که این اولین معاهده صلح است که میان حکومت وحدت ملی و رهبرحزب اسلامی بعد از شکست حکومت طالبان در سال ۲۰۰۱ میلادی به امضا میرسد و به امید اینکه بتواند این معاهده بیشتر از معاهدات قبلی دوام نماید.

نویسنده: تیمور نوابی
واشنگتن دی سی ۲ اکتوبر ۲۰۱۶

خبرگزاری خامه پرس - فارسی | خبرهای داغ از افغانستان، منطقه و جهان را دنبال کنید با تویتر, فسبک. و آر اس اس