عدم تمایل طالبان به «گردش آزاد اطلاعات» جامعه را در ابهام شایعات فرو خواهد برد

حکومت طالبان از شروع حاکمیت دوباره‌ی خود حق دسترسی به اطلاعات را نقض کردند و کارمندان کمیسیون دسترسی به اطلاعات نیز در ماه‌های پس از ۱۵ اگست ۲۰۲۱ به‌رغم اعتراضاتی که در مقابل دروازه‌ی اين کمیسیون داشتند اجازه‌ی ورود دریافت نکردند.

با گذشت یک‌سال از حاکمیت طالبان، این کمیسیون هنوز به فعالیت خود برای گردش آزاد اطلاعات بازنگشته و جامعه رسانه‌ای افغانستان به مناسبت روز جهانی دسترسی به اطلاعات از طالبان خواسته‌اند که این حق بنیادی شهروندان برای دریافت اطلاعات به‌موقع و موثق را نقض نکنند.

قانون دسترسی به اطلاعات به عنوان بخشی از وزارت اطلاعات و فرهنگ در سال ۱۳۹۳ خورشیدی بر اساس فرمان تقنینی محمد اشرف غنی توشیح شد. به‌دنبال آن ابتدا پنج نفر و سپس در سال ۱۳۹۸ با تصویب این قانون از سوی مجلس نمایندگان تعداد کارمندان آن به هفت نفر افزایش یافت.

قانون دسترسی به اطلاعات افغانستان در سال ۲۰۱۸ میلادی در بررسی سالانه Global Right to information rating که از سوی “قانون و دموکراسی کانادا” انجام شده بود، توانست از میان ۱۲۳ کشور جهان مقام نخست را بدست آورد.

این قانون که از آن پس به‌بهترین قانون نیز یاد می‌شود با رویکار آمدن طالبان، اهمیت و جایگاه خود را از دست داده است.

جامعه رسانه‌ای افغانستان خواستار تنفیذ قانون دسترسی به اطلاعات است

به مناسبت روز جهانی دسترسی به اطلاعات برخی از نهادهای رسانه‌ای افغانستان خواستار فعالیت دوباره کمیسیون دسترسی به اطلاعات شده‌اند.

دفتر نی (حمایت‌کننده رسانه‌های آزاد افغانستان) در اعلامیه‌ی به مناسبت ۲۸ سپتامبر، روز جهانی دسترسی به اطلاعات گفته است که “دسترسی به اطلاعات یکی از جمله مولفه‌های حکومت‌داری باز در جهان شناخته می‌شود.”

این نهاد همچنان از حکومت طالبان خواسته است تا “به خواست جامعه‌ای خبرنگاری و رسانه‌ای افغانستان حرمت گذاشته و قانون دسترسی به اطلاعات را نافذ نماید.”

از سوی دیگر، انجمن ژورنالستان آزاد افغانستان در بیانیه‌ای به مناسبت روز جهانی دسترسی به اطلاعات گفته است که “دسترسی به اطلاعات از بنیادی‌ترین و اساس‌ترین حقوق بشری شهروندان است. که این امر دولت‌ها را مکلف می‌سازد تا اطلاعات را به‌عنوان امانتدار آن به دسترس مردم قرار دهند.”

این انجمن بر اهمیت گردش اطلاعات و دسترسی آزاد به‌آن تاکید کرده و گفته است که این امر باعث شفافیت می‌شود.

انجمن ژورنالیست‌ژورنالیستان افغانستان با اشاره گردش بی‌حد و حصر اطلاعات در قرن ۲۱ گفته است که عدم تشریک اطلاعات باعث شایعه‌پراکنی می‌شود و زندگی در ابهام فرو می‌رود.

در انتهای بیانیه این انجمن از حکومت طالبان خواسته شده تا کمیسیون دسترسی به اطلاعات به فعالیتش آغاز کند و همچنان زمینه‌ی دسترسی به‌موقع خبرنگاران به اطلاعات در مرکز و ولایات مساعد شود.

جامعه رسانه‌ای افغانستان پس از ۱۵ اگست ۲۰۲۱ میلادی تحولات شگرفی در عرصه‌ی مختلف را تجربه کرده است. مسدود شدن ۴۰ درصد از مراکز رسانه‌ای، پناهنده شدن خبرنگاران مسلکی و تحصیل‌یافته، مشکلات اقتصادی و محدودیت‌های فراگیر از جمله مواردی است که از سوی کارشناسان یک عقب‌گرد سرسام‌آور عنوان شده است.