با برگزاری نخستین روز دهمین نشست امنیتی هرات در شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، اشتراککنندهگان بر ایجاد نظام مشارکتی در افغانستان تاکید کردند.
در این نشست ابتدا مقاماتی از وزارت خارجه کشور میزبان سخنرانی کردند و از رشد تروریسم در افغانستان و تبعات ویرانگر آن برای منطقه و همسایههای شمالی افغانستان هشدار دادند.
سپس رنگین دادفر اسپنتا سخنرانی کرد و افغانستان را “سرزمینی دارای دولتی ناکام و زیر سیطرهی بدویت” توصیف کرد.
آقای اسپنتا در سخنرانیاش افزود که تجددستیزی، دشمنی با تمدن بشری، ضدیت با آزادگی و عدالت اجتماعی مجددا در دستور کار قرار گرفته است.
به گفتهی او، حاکمان کنونی افغانستان “فقط تمام قدرت و انحصار قدرت را میخواستند و میخواهند.”
بر این اساس آقای اسپنتا که در افتتاحیه این نشست سخنرانی میکرد گفت که باید روایت جدیدی خلق شود و بنیاد آن بر ارزشهای انسانی، قانون اساسی مبتنی بر حقوق شهروندان، پذیرش بیقید و شرط برابری جنسیتی، رعایت بیقید و شرط حقوق بشری، پذیرش تنوع فرهنگی و کاهش تمرکززدایی استوار باشد.
در نخستین روز اجلاس دهمین نشست امنیتی هرات، نظیف شهرانی، داوود اعظمی و داکتر ممد امین احمدی نیز سخنرانی کردند.
آقای احمدی در این نشست ضمن تاکید بر ایجاد نظام مشارکتی افزود که بدون قبول سکولاریزم، امکان خودانکشافی زنان محدود میشود.
به باور او حاکمان کنونی افغانستان ظرفیت ایجاد یک نظام مبتنی بر آرای مردم و فراگیر را ندارند و صرفا در تلاش برای انحصار قدرتاند.
در همین حال، افراسیاب ختک، رهبر حزب عوامی ملی پاکستان گفت که افغانستان به میدان رقابت استراتژیک قدرتها تبدیل شده است.
به گفتهی او، حکومت “طالبان” دوام نمیآورد چون “افراطی و بدوی” است و توانایی لازم برای دولتداری، ایجاد ارتباط و ظرفیت مدیریت بحران را ندارد.
آقای ختک افزود که پاکستان در حال حاضر افغانستان را به مثابه صوبه پنجم خود فرض میکند و افغانستان به میدان بزکشی سیاسی و استراتژیک قدرتهای بزرگ تبدیل شده است.
اومیرتای بیتیموف، سفیر پیشین قزاقستان در کابل نیز ضمن صحبتهایش از برگزاری یک نشست مهم در مورد افغانستان خبر داد که در قزاقستان دایر خواهد شد.