سی‌وچهارمین سالروز خروج شوروی از افغانستان

امروز چهارشنبه (۱۵ فبروری/۲۶دلو) درست ۳۴ سال از پایان رسمی حضور نظامی شوروی سابق در افغانستان می‌گذرد؛ جنگی ده ساله که تلفات سنگینی برجا گذاشت و برای روسیه این پیام روشن را داشت که تا حد امکان از مداخله نظامی در بیرون مرزهایش خودداری کند.

سی‌وچهار سال پیش از امروز سپاه‌ چهلم شوروی که شمار شان نزدیک به صدهزار بود به فرمان ‌لئونید برژنف رهبر شوروی در ۶ جدی سال ۱۳۵۸ هجری خورشیدی وارد افغانستان شدند. این نیروها سرانجام در ۲۶ دلو سال ۱۳۶۷ به حضور نه ساله شان در افغانستان پایان دادند و از پل مرزی میان افغانستان و ازبیکستان، از کشور خارج شدند.

براساس آمار رسمی، این جنگ منجر به کشته شدن بیش از ۱۵۰۰۰ سرباز روسی شد. تلفات غیرنظامیان ناشی از این جنگ نیز بین پنجصد هزار تا دو میلیون نفر تخمین شده است.

ولی سی‌وچهار سال پس از این رویداد، دیدگاه مسکو راجع به اشغال افغانستان تغییر کرده است. بسیاری در روسیه، حالا باور دارند که جنگ شوروی سابق در افغانستان، جنگی اجتناب‌ناپذیر و تا حد زیادی موفقیت‌آمیز بود.

سیاستمداران روسی حالا باور دارند که برای رویارویی با شبه‌نظامیان مورد حمایت امریکا، اشغال افغانستان لازمی بود؛ اتفاقی که شباهت زیادی با عملیات‌های نظامی روسیه در سوریه دارد.

تهاجم شوروی در افغانستان، واکنش های جهانی را به همراه داشت و کشورهای جهان در این باره موافق نبودند.

به همین دلیل، جیمی کارتر، رییس جمهور وقت ایالات متحده، عملکرد شوروی را در افغانستان، بزرگ ترین و جدی ترین تهدید برای صلح، پس از جنگ جهانی دوم خواند.

 در دهۀ ۱۹۸۰ میلادی، مهاجدین که از سوی کشورهای ایالات متحده، بریتانیا، عربستان سعودی و پاکستان پشتیبانی می شدند، خودشان را برای مقابله با شوروی آماده کردند.

در این زمان، پاکستان نیز شوروی را برای امنیت خود یک تهدید تلقی کرد.

همزمان با تداوم جنگ، شمار زیادی از نیروهای شوروی کشته شدند. مایکل گورباچف، رهبر اتحاد جماهیر شوروی، این جنگ را «زخم ناسور» خواند.

اما، پس از خروج شوروی، صلح در افغانستان تحقق نیافت و جنگ های داخلی آغاز شدند. این جنگ ها، در حدود ده سال دوام کرد.

امارت اسلامی روز چهارشنبه را به مناسبت سالروز خروج نیروهای شوروی از افغانستان رخصتی عمومی اعلام کرد.

دولت پیشین افغانستان نیز همه‌ساله از ۲۶ دلو به عنوان سالگرد «پیروزی جهاد» تجلیل می‌کرد.