کم خونی در کودک چگونه تشخیص داده می شود؟ درمان آن چیست؟

کم خونی در کودک یک وضعیت شایع در جهان است. زمانی که در خون تعداد کافی از گلبول قرمز یا هموگلوبین نباشد فرد دچار کم خونی میشود. هموگلوبین نوعی پروتئین در گلبول های قرمز است، که به سبب وجود آن، گلبول قرمز می تواند اکسیژن را به بقیه سلول های بدن برساند.

کم خونی سه علت اصلی دارد

• کمبود گلبول قرمز ناشی از خونریزی
• ناتوانی بدن در تولید گلبول قرمز کافی
• مشکل پزشکی در بدن که باعث از بین رفتن گلبول های قرمز میشود.

مهمترین بخش مراقبت از کودک، غربالگری برای کم خونی است. بسیاری از مشکلات کم خونی در کودک در صورت شناسایی در مراحل اولیه قابل پیشگیری و یا درمان است. کم خونی با یک آزمایش خون ساده قابل شناسایی است، که شامل کم‌خونی و فقر آهن می‌شود. اما اگر هموگلوبین خون کم باشد؛ باید آزمایش های بیشتری برای تشخیص نوع و علت کم خونی انجام شود. اگرنشانه های کم خونی در کودک مشاهده شود باید سریعا آزمایش‌های مربوط به تشخیص کم خونی انجام شود.

نشانه های کم خونی در کودک

بسیاری از کودکان که دچار کم خونی هستند نشانه ای از خود بروز نمی دهند به همین علت؛ لازم است که کودکان به صورت روتین آزمایش خون بدهند.

بعضی از علائم کم خونی عبارتند از:

• ضعف عمومی
• سرگیجه
• خشکی دهان
• پوست رنگ پریده
• کج‌خلقی و زودرنجی
• رنگ پوست زرد
• تنفس سریع
• ضربان قلب بالا

تشخیص کم خونی از طریق آزمایش خون

آزمایش خون توسط سرنگ انجام می‌شود که ممکن است برای کودک مقداری دردآور باشد و یا بعد از گرفتن خون مقداری تورم و کبودی داشته باشد. اما احتمال انتقال آلودگی توسط سرنگ استریل نزدیک به صفر است پس نگران نباشید.

اکثر انواع کم خونی با آزمایش های زیر قابل شناسایی هستند

هموگلوبین و هماتوکریت: معمولا اولین تست برای تشخیص کم خونی در کودک است. که تعداد گلبول های قرمز و اکسیژن خون را اندازه میگیرد.

سی بی سی: اگر آزمایش قبلی نرمال نبود برای دریافت اطلاعات تکمیلی در مورد سلول های خونی این آزمایش را انجام می دهند. تا تعداد گلبول های قرمز را تشخیص دهند

پی بی سی :مشاهده خون روی لام زیر میکروسکوپ(PBC) برای بررسی سلول های خون با هدف یافتن علت کم خونی در کودک صورت میگیرد.

شمارش رتیک: اندازه گیری تعداد گلبولهای قرمز جدید ساخته شده در خون می پردازد .زیرا که ؛ کم بودن تعداد گلبول قرمز موجب کم خونی میشود. کم خونی در کودک گاهی ناشی از، از بین رفتن بیش از حد گلبول های قرمز است. که در این آزمایش با بالا رفتن تعداد رتیک های خون مشخص میشود.

انواع کم خونی در کودک

کم خونی در کودک با توجه به اندازه گلبولهای قرمز طبقه‌بندی می‌شود

کم خونی میکروسیتیک : یعنی گلبولهای قرمز کوچکتر از اندازه طبیعی هستند . علت اصلی این کم خونی فقر آهن است.

کم خونی نوروسیتیک: اندازه گلبولهای قرمز نرمال است و برای دریافتن علت کم خونی باید آزمایش های دیگری انجام شود.

کم خونی ماکروسیتیک: در این مورد گلبولهای قرمز بزرگتر از حد معمول هستند. البته این نوع کم خونی بسیار نادر است و علت آن معمولاً فقر ویتامین ب ۱۲ می باشد.

درمان کم خونی

درمان کم خونی در کودک بستگی به نوع و علت کم خونی دارد. گاهی تغییر در رژیم غذایی برای درمان کم خونی کافی است. برای مثال اضافه کردن سبزیجات حاوی اهن، خوردن پروتئین های مختلف و مواد غذایی که حاوی ویتامین های خانواده ب هستند. اما در مواردی نیاز به تزریق خون و یا درمان های بلند مدت دارویی است.

 روش های درمان فقر اهن

پزشکان برای درمان فقر آهن معمولا از مکمل های آهن استفاده می کنند. این مکمل ها به صورت شربت و یا قرص در بازه زمانی حداقل سه ماه استفاده می شود.

والدین و مراقبین عزیز توجه کنند که باید برای ایجاد امکان جذب بهتر مکمل آهن باید از مصرف آنتی اسیدها، شیر و لبنیات یا چای جلوگیری شود، زیرا که موجب جلوگیری از جذب آهن در کودک شما می شود.

مکمل آهن قبل از غذا مصرف شود مگر اینکه در کودک ایجاد دل درد کند.

در صورتی که کم خونی بسیار شدید باشد ممکن است کودک مجبور به دریافت خون داخل وریدی شود.

آنچه والدین و مراقبین باید انجام دهند

اطمینان حاصل کنید که کودک مکمل آهن را درست طبق دستور پزشک مصرف می کند. (زمان و تعداد وعده ها)

دررژیم غذایی از منابع غنی آهن استفاده کنید. مانند

غلات غنی شده با آهن

• گوشت قرمز بدون چربی
•  ماکیان (مرغ و بوقلمون و بلدرچین و…)
• ماهی
•  توفو
•  زرده تخم‌مرغ
•  حبوبات(عدس و لوبیا)
•  کشمش
• سبزیجات(اسفناج و کلم بروکلی)

در صورت ابتلای کودک زیر ۱ سال به فقر آهن از دادن شیر گاو به او خودداری کنید. در کودکان بالای یک سال مصرف شیر را محدود به کمتر از دو لیوان در روز کنید. زیرا که مصرف بیش از این مقدار در کودک ایجاد سیری می کند و مانع از جذب منابع غذایی غنی از آهن در وعده های روزانه کودک می شود.

نوزاد تازه متولد شده از بدو تولد مقادیری آهن ذخیره شده را در بدنش دارد اما برای بعد از ۶ ماهگی ذخایر آهن به حداقل میزان ممکن  میرسد.  رشد سریع کودک، منابع بیشتری از آهن نیاز است.

کودکان به چه مقدار اهن در روز نیازدارند؟

• از ۷تا ۱۲ ماه روزانه ۱۱میلی گرم
• از۱تا ۳ سال روزانه ۷ میلی گرم
• از ۴ تا۸سال روزانه ۱۰ میلی گرم
• از ۹ تا ۱۳ سال روزانه ۱۵ میلی گرم
• از ۱۴ تا ۱۸ سال روزانه ۱۱میلی گرم

نوشته کم خونی در کودک چگونه تشخیص داده می شود؟ درمان آن چیست؟ اولین بار در پرستار سالمند | پرستار کودک | پرستار بیمار | خدمات سفیر آرامش. پدیدار شد.